نسبت نقدینگی به gdp با توجه به ساختار اقتصادی کشور : مقایسه تطبیقی ایران با منتخبی از کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته

پول یا به خاطر اهداف معاملاتی نگهداری می شود یا به انگیز? سوداگری . اما طی یک دوره مالی، واحدهای پولی به طور ثابت در دست یک عامل اقتصادی باقی نمی ماند. افرادی که با انگیزه معاملاتی، پول نگهداری می کنند با خرید کالاها و خدمات، پول را از دست خود خارج کرده و به افراد دیگر می دهند. افرادی هم که با انگیزه سوداگری، پول نزد خود نگه می دارند، به هر حال با بدست آوردن فرصت مناسب پول خود را تبدیل به دارایی های دیگری می کنند و پولشان در جریان داد و ستد قرار می گیرد. لذا پول در یک دوره مالی چندین بار در دست مردم می چرخد. پس می توان گفت که نیاز به پول برای پوشش مبادلات و معاملات از ارزش مبادلات کمتر است. زیرا واحد های پول در یک دوره مالی، چند معامله و مبادله را پوشش می دهند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که میزان نسبت نقدینگی به gdp یک کشور کمتر از 1 است، مگر اینکه بخشی از نقدینگی صرف معاملات و مبادلات نامرتبط با gdp شود. از سوی دیگر در فرآیند تولید کالاهای با تکنولوژی بالا، چندین مرحله بر روی این کالاها فرآیندهای مختلف انجام می شود و پس از هر فرآیند، مورد معامله قرار می گیرند تا در کارخانه ای دیگر تحت فرآیند دیگری قرار گیرند و این کار ادامه می یابد تا زمانی که کالا تکمیل شود و آخرین بار مورد معامله قرار گیرد. بنابراین حجم نقدینگی مورد نیاز برای تولید کالاهای با تکنولوژی بالا که شامل حجم نقدینگی مورد نیاز برای پوشش معاملات و مبادلات فرآیند تولید آنها می شود چندین برابر ارزش افزوده کالای نهایی تولید شده می باشد. در نتیجه قسمت بزرگی از این نقدینگی (نقدینگی مورد نیاز برای تولید کالاهای با تکنولوژی بالا) صرف معاملات نامرتبط با gdp می شوند. با توجه به اینکه نسبت نقدینگی به gdp برای چند کشور منتخب در حال توسعه و توسعه یافته از لحاظ اقتصادی ( ژاپن ، چین ، مالزی ، کره جنوبی ) اکنون بالای 1 می باشد و در سال های گذشته نیز بالای 1 بوده است ( این نسبت برای ژاپن ، چین ، مالزی ، کره جنوبی به ترتیب در 43 ، 17 ، 20 ، 12 سال گذشته بالای 1 بوده در حالی که این نسبت در ایران همواره کمتر از 1 بوده است ) به نظر می رسد بخشی از نسبت نقدینگی به gdp بالای 1 درصد در این کشورها به دلیل تولید کالاهای با تکنولوژی بالا است. بدین منظور با استفاده از روش رگرسیونی اثرات ترکیبی ارتباط بین صادرات کالاهای با تکنولوژی بالا و نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی برای کشورهای ژاپن ، چین ، مالزی ، کره جنوبی و ایران طی دوره 2012 – 1988 ارزیابی گردید. بر اساس نتایج بدست آمده برای کشورهای ژاپن ، چین ، مالزی ، کره جنوبی و ایران در طی دوره مورد بررسی به ترتیب از 37 تا 74 درصد،از 0.6 تا 78 درصد، از 2 تا 37 درصد، از 8 تا 116 درصد و از 0.00 تا 0.37 درصد نسبت نقدینگی به gdp به ترتیب در ابتدا و انتهای دوره، مربوط به صادرات کالاهای با تکنولوژی بالا بوده است.